تأثیر شعر و اندیشه حکیم عمر خیّام بر آثار ادبی عبد الوهّاب بیّاتی

چکیده اثر پذیری، وام گیری و اثر گذاری یکی از پدیده هایی است که از دیرباز در میان شاعران و نویسندگان وجود داشته و در ادبیات منعکس شده، و بر اهل نظر پوشیده نیست. حکیم عمر خیّام نیشابوری، شاعر و فیلسوف قرن پنجم و ششم را به حق می توان یکی از اثر گذار ترین شاعران بر ادیبان شرق و غرب دانست. بسیاری از اندیشمندان و ادیبان از وی تأثیر پذیرفته اند و دیدگاه های فلسفی اش را ـ به وی‍ژه در باب مرگ و زندگی ـ در آثار خود منعکس کرده اند. عبد الوهّاب بیّاتی (1999 ـ 1926 م)، شاعر معاصر عراقی تبار، که با ادبیات ایران زمین و با عمر خیّام آشنا بوده، وام ها از معدن اندیشه ناب خیّام ستانده است. بر همین اساس، پژوهش پیش رو به دنبال شناساندن زمینه های اثر پذیری بیّاتی از خیّام و بیان گستره این وام ستانی ادبی و همانندی ها و نا همانندی های آن، بر اساس مکتب فرانسه در ادبیات تطبیقی است؛ که نشان می دهد بیّاتی علاوه بر این که دوکتاب«آن که می آید و نمی آید: الذی یأتی ولایأتی»، و «مرگ در زندگی: الموت فی الحیاه» را درباره خیّام وتحت تأثیر وی نگاشته است، در موضوعاتی چون اندیشه مرگ، نا امیدی، باور به جبر و تقدیر، افسوس بر گذر جوانی نیز از خیّام تأثیر پذیرفته است. کلید واژگان: عمر خیّام، عبد الوهّاب بیّاتی، ادبیات تطبیقی.